Tarihi çok uzun yıllara dayanan Kahramanmaraş Hititler
tarafından kurulan hamamlar günümüze kadar varlığını sürdürdü. Daha sonra
Asurlular, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Selçuklular, Memlüklüler,
Dulkadiroğulları ve Osmanlılar’ın hakimiyet kurduğu şehirde hüküm süren bu devletlerden
kalma birçok eser günümüze kadar varlığını sürdürdü. Varlığını sürdüren
eserlerin en önemlilerinden olan hamamlar özellikle Kahramanmaraş’ın su
yönünden de potansiyelinin oldukça zengin olması sebebiyle çok sayıda hamam
inşa edilmiştir. Günümüzde halen yerini koruyan hamamların büyük kısmı
Selçuklu, Dulkadiroğulları ve Osman Devletinden kalmıştır. Şehrin tarihi dokusu
üzerinde önemli yer tutan hamamlar Kahramanmaraş turizminde önemli bir yere
sahiptir. Kahramanmaraş il merkezinde bulunan Tüfekçi, Çukur, Acar, Paşa,
Çiçekli, Divanlı ve Kuyucak hamamları başta olmak üzere birçok hamam halen
vatandaşlar tarafından ilgi görmeye devam ediyor.
İşte Kahramanmaraş
kültüründe önemli bir yer alan hamamlar hakkında siz okuyucularımız için
derlediğimiz bilgiler:
“Osmanlı yaşam kültürünün parçası olan bu yerler kimi zaman gelin
hamamlarına sahne olurken, son zamanlarda dizi ve film setlerine de
dönüşebiliyor. Hamamlar 70'li yıllara kadar eski kültürünü devam ettirse de her
eve banyonun girmesiyle birlikte ikinci plana atıldı. O yıllardan sonra
kentleşen şehirlerde hamam kültürü yok oldu. 80'li yıllarda ise Anadolu
şehirleri kentleşmeye başlayınca bu şehirlerde de hamam kültürü kaybolmaya
başladı. Şimdilerde şehirlerdeki tarihi hamamlar işler halde olsa da eskisi
kadar yoğun değil. Özellikle tarihi yarımadada bulunan yüzyıllık hamamların
temeliyse aslında Roma'ya dayanıyor. M.Ö. 1'inci yüzyılda hamamı bulan Roma
İmparatorluğu, tam 600 yıl boyunca devasa hamamlar inşa etmiş. Ancak
Hıristiyanlığı kabul etmesinin ardından bu kültür ortadan kalkmış. Çünkü erken
dönem Hıristiyanlarına göre yıkanmak günah sayılırmış. Yeni bir dinle gelen bu
düşüşün ardından hamamı ayağa kaldıranlar ise Osmanlı Devleti olmuş. İşte
Kahramanmaraş’ın tarih kokan başlıca hamamları… Tüfekçi Hamamı Kahramanmaraş’ta
il merkezinde, Çarşıbaşı semtinde Demirciler Çarşısı’nda bulunan Tüfekçi
Hamamı’nın kitabesi bulunmadığından yaptıran ile yapım tarihi kesinlik
kazanamamıştır. XVI-XVII.yüzyıllarda yapıldığı sanılan hamam moloz taştan
yapılmıştır. İki soyunmalık, ılıklık ve Kahramanmaraş sıcaklık bölümlerinden
oluşmaktadır. Osmanlı mimarisi içerisinde iki soyunmalığı olan hamamlara ender
rastlanmaktadır. Bu hamamında üzeri kubbelerle kaplanmıştır. Çukur Hamamı
Kahramanmaraş Kalesinin eteğinde bulunan Çukur Hamam’ın kitabesi günümüze
gelememiştir. Bu bakımdan yapım tarihi ve kimin tarafından yaptırıldığı belli
değildir. Yakınındaki kale ile arlarında bir geçit olduğu söylenirse de bununla
ilgili bir bulguya rastlanmamıştır. Evliya Çelebi’nin de Seyahatnamesi’nde
isminden söz ettiği bu hamamın mimari yapısı da bu bilgilere eklenince hamamın
XVI. yüzyılda yapıldığı ortaya çıkmaktadır. Klasik Osmanlı Hamam Mimari
planında yapılan hamam soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden
oluşmuştur. Yapımında moloz taş kullanılmış, hamamı oluşturan bölümlerin
üzerleri, kasnaklı kubbelerle örtülmüştür. Acar Hamamı Kahramanmaraş’ta kaleye
çıkan yolun başında bulunan bu hamamı, Kanuni Sultan Süleyman kaleyi tamir
ettirdiği yıllarda yaptırmıştır. Hamam kale onarımında çalışan işçilerin
yıkanması için yaptırılmıştır. Hamamın üzerinde kitabesi bulunmamaktadır. XVI.
yüzyıl yapısıdır. Hamam moloz taştan yapılmış olup soyunmalık, ılıklık ve
sıcaklık bölümlerinden oluşmuştur. Bu bölümlerin üzeri pandantifli kubbelerin
yardımıyla ayrı ayrı kubbelerle örülmüştür.”
YORUMLAR