Cinsel ilişki sırasında bir kişiden diğerine geçebilen
enfeksiyonlar sadece riskli kişileri değil, eşlerini ve çevresindekileri de
etkiliyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde cinsel ilişki başlama yaşının
düşmesi nedeniyle cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBH) toplumsal bir sorun
oluşturuyor. Konuyla ilgili yapılacak en önemli çalışma ise gerekli önlemleri
almak. Böylelikle kişinin sadece kendisini değil, çevresindekileri de koruyabilmesi
mümkün olabiliyor. Bu hastalıklar yaygın olmakla birlikte birçok kişide belirti
vermeden ilerleyebilmesi sorunun ciddiyetini artıyor. Acıbadem Ankara Hastanesi Enfeksiyon
Hastalıkları Uzmanı Dr. Hakan Kutlu, cinsel yolla bulaşan
hastalıklara neden olabilecek riskli davranışlar ve çözüm önerilerini anlattı.
Hastalıklara, 30’dan fazla
mikroorganizma neden oluyor
Başlıca geçiş yolunun korunmasız cinsel ilişki olduğu bu gruba giren
enfeksiyonlara neden olabilen 30’dan fazla mikroorganizma bulunuyor. Ancak en
sık gonore, klamidya, sifiliz (frengi), HPV, hepatit B, HIV görülüyor. Ayrıca
bazı cinsel yolla bulaşan mikroorganizmanın HIV yayılımını kolaylaştırması bu
enfeksiyonların kontrolünün ve önlenmesinin önemini de artıyor.
Çoğunlukla sinsi ilerliyor
Dr. Hakan Kutlu, en sık rastlanan mikroorganizmaların
neden olduğu enfeksiyonların genellikle belirti vermediğini söylüyor.
Dolayısıyla toplumda belirlenmeleri ve hastalık sıklığının ölçümü kolay
olmuyor. Belirtisi olmayan grubun çoğunluğunu kadınların oluşturduğunu bildiren
Dr. Hakan Kutlu şu bilgileri veriyor: “Klamidya enfeksiyonlu erkeklerin yüzde
30’u, kadınların ise yüzde 80-90’u, gonore enfeksiyonlu erkeklerin yüzde10’u,
kadınların yüzde 50-70’i belirtisiz seyrediyor. HPV enfeksiyonu ise kadın ve
erkeklerde klinik olarak tanınmayabiliyor. Bu enfeksiyonlarda tanı ancak
laboratuvar testleriyle konabiliyor.”
Bu belirtiler varsa dikkat!
Belirtisiz enfeksiyonlar kolaylıkla diğerlerine
bulaşabildiği gibi özellikle kadınlarda ciddi komplikasyonlara neden oluyor.
Örneğin kadınlarda tedavi edilmeyen bazı enfeksiyonlar pelvik enfeksiyonu ve
infertiliteye kadar ulaşabilen sonuçlar doğurabiliyor. Bu nedenle erken tanı
son derece önem taşıyor. Son bir ay içerisinde korunmasız ve riskli bir cinsel
ilişki sonrasında; genital bölgede ağrı, cilt altında ağrılı veya ağrısız
şişlikler, akıntı, kaşıntı, idrar yaparken zorlanma, yanma, erkeklerde
testislerde ağrı, şişlik, kızarıklık, cinsel organlarda yeni ortaya çıkan yara
varlığında mutlaka bir enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurmak gerekiyor.
Çünkü, enfeksiyon belirti ve bulgusu olmasa da hızlı ve doğru tanı koymak, hem
hastayı hem de cinsel eşini tedavi etmek çok önem taşıyor.
Geçiş riskini artıran
davranışlar
Gelişmekte olan ülkelerde kadınların sağlıklı yaşam
süresini azaltan nedenlerin başında erken doğum, düşükler, anne karnında ölüm
gibi gebelik ve doğum
sürecinde karşılaşılan sorunlar geliyor. İkinci sırada ise cinsel yolla bulaşan
enfeksiyonlar ve komplikasyonları geliyor. CYBE’nin geçişinde birinci sorumlu
yol cinsel ilişki olmasını karşın, son bir yıl içinde geçirilmiş CYBE öyküsü ya
da vajinayı kurutucu ajanlar kullanmak gibi riskli davranış olarak tanımlanan
bazı davranış biçimleri hastalığın geçiş riskini artıyor. Kişi riskli
davranışlar göstermese bile eğer cinsel eş/eşlerinin riskli davranışları varsa
CYBE’ye maruz kalabiliyor.
Ülkemizde bu konuda kültürel ve toplumsal eksiklerin ve
alışkanlıkların giderilmesinin önemine dikkat çeken Dr. Hakan Kutlu, “CYBE'ler
konusunda toplumumuzun bilgileri eksik veya yanlış olup özellikle güvenli
cinsel ilişkinin önemini vurgulanmalıdır. Kondom kullanımının arttırılması ve
belli aralıklarla cinsel yolla bulaşan enfeksiyon ajanları için taramalar
yapılması önemlidir” diyor.
Tedavi edilmezse oluşabilecek
komplikasyonlar
-Kadınlarda kronik pelvik ağrı ve infertilite
-Yeni doğanlarda körlüğe kadar gidebilen göz
enfeksiyonları ve pnömoni
-Prematürite, düşük doğum ağırlığı, ölü doğumlar
-Kadınlarda sepsis, ektopik gebelik ve servikal kansere
bağlı ölümler
-Erkeklerde üretral darlık ve infertilite
-Psiko-sosyal sonuçlar
YORUMLAR