Bu yaralanmalardan en sık görüleni ise dizlerdeki ön
çapraz bağ yırtıkları. Acıbadem Ataşehir Cerrahi Tıp Merkezi Ortopedi ve
Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Karahan, özellikle son 10 yılda spora
olan ilginin artması nedeniyle ön çapraz bağ yaralanmalarında önemli bir artış
olduğuna dikkat çekerek, “Kayak sırasında dizde meydana gelen yaralanmaların
asla hafife alınmaması gerekiyor. Ağrı kendiliğinden geçse bile mutlaka bir
hekime başvurulmalı. Çünkü ön çapraz bağ yaralanmaları zamanında tedavi edilmezse
menisküste yırtığa yol açabiliyor, bunun sonucunda daha komplike bir tedavi
zorunlu hale gelebiliyor” uyarısında bulunuyor.
DİKKAT! BU HATALAR
TRAVMAYA NEDEN OLABİLİR
Dizin iç ön tarafında çapraz şekilde yer alan ön çapraz
bağları, dizlerin stabilizasyonunu sağlamak gibi son derece önemli bir işlev
üstleniyor. Dolayısıyla hem spor yapmak hem de sağlam eklemlere sahip olmak
için ön çapraz bağların sağlam kalması çok önemli. Ancak aniden dönüş yapmak,
yön değiştirmek veya aniden durmak gibi hareketler nedeniyle dizin üzerinde
oluşan yük; ön çapraz bağ bütünlüğünde bozulmalara yol açıyor. Ortopedi ve
Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Karahan, “Kayak yapanlarda bu bağ
yırtıldığında hastalar yaşadıklarını genellikle ‘Kayak yaparken dizim döndü.
Dizimin içi acıdı’ gibi sözlerle anlatıyorlar” diyor.
“AĞRIM GEÇTİ,
İYİLEŞTİM” DEMEYİN!
Ön çapraz bağ yaralanmaları; dizde ani bir kopma hissi,
şiddetli ağrı, eklemin içindeki kanama nedeniyle oluşan şişlik ile kendini
belli ediyor. Bu yaralanmalarda yapılan en büyük hatanın ağrı ve şişlik
geçtiğinde uzmana başvurmamak olduğu uyarısında bulunan Ortopedi ve
Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Karahan sözlerine şöyle devam ediyor:
“Dizde büyük boyutta hasar varsa ağrı ve şişlik gibi
yakınmalar bir haftaya kadar uzayabiliyor. Ancak dizde ek bozukluklara yol
açmayan yırtıklarda ağrı kısa sürede kendiliğinden geçebiliyor. Hastalar da
iyileştiklerini düşünerek doktora başvurmaya gerek duymayabiliyor. İşte bu
durum ciddi sorunlara neden olabiliyor, çünkü hasarlı ön çapraz bağlarıyla
spora devam edilirse bu kez tablo menisküs yırtığına kadar ilerleyebiliyor”
TEDAVİ AKTİVİTE
DÜZEYİNE GÖRE BELİRLENİYOR
Tanısı hasta hikayesi ile konulan ön çapraz bağ
yırtıkları için gerekirse MR ve röntgen tetkiki de isteniyor. Tedavi ise
kişinin aktivite düzeyi ve yaşam tarzına göre belirleniyor. Yaralanmadan hemen
sonra hekime başvurulması halinde tedavi süreci daha kolay ilerliyor. Hareketli
yaşam tarzı sürecek, spor ile aktif bir şekilde ilgilenecek kişiler için
ameliyatın tercih edildiğini anlatan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr.
Mustafa Karahan, “Düşük aktiviteye sahip bir yaşam süren kişilerde ameliyata
gerek duyulmayabiliyor. Yani kişi yoğun olarak spor yapmayacaksa, yaşam tarzı
daha sakinse o zaman kas güçlendirmesi ve denge çalışmalarına yöneliyoruz”
diyor. Ön çapraz bağ ameliyatlarında oldukça başarılı sonuçlar alındığını
belirten Prof. Dr. Mustafa Karahan, cerrahi işlem ve iyileşme süreci hakkında
şu bilgileri veriyor:
“Ameliyat, artroskopik görüntüleme yardımı ile
gerçekleştiriliyor. Dizin çevresindeki bir tendon alınıp kopan bağın yerine
naklediliyor. Son derece gelişmiş malzemelerle kemiğe tespit ediliyor.
Hastanede kalma süresi de kişiye bağlı olarak 1- 3 gün arasında değişiyor.
Ameliyatın ardından en kısa zamanda fizik tedavi programına başlanıyor. Kişi
3-6 hafta içerisinde günlük yaşamına dönebiliyor. Spor yapan kişiler de 3-4 ay
sonra antrenmanlarına başlayabiliyor. Müsabaka düzeyine ulaşması için ise 9 ay
geçmesi gerekiyor.”
KAYAK KAZALARINDAN
5 ADIMDA KORUNUN
· Boyunuza uygun kayak ve ekipman kullanımına özen
gösterin. Kayak ayakkabılarınızın iyi bağlandığına emin olun.
· Kaydığınız pistin özelliklerini dikkate alın.
Hava durumu, karın özelliği, pistin eğimi gibi noktaların kazalar üzerindeki
etkisi büyük.
· Yorulduğunuzda kaymayı bırakın. Özellikle kayağa
yeni başladıysanız ara vermeyi unutmayın. Yorgunluk vücudun tepki verme
süresinin uzamasına yol açtığı için kaza riskini artırıyor.
· Dağınık zihinle piste çıkmayın. Dikkatin kolay
dağılması da kazaya yol açıyor.
· Kaymadan önce biraz ısınma hareketi yapın. Vücut
ısınmadığı için kendini korumaya yönelik reflekste bulunamıyor, ani hareketleri
yapamıyor.
YORUMLAR