Ticaret İl Müdürü Uçar, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın tüketicileri yasa
ile sahip olduğu tüm hakları konusunda bilgilendirme, eğitme, tanıtma ve koruma
alanındaki öncülük görevini bugüne kadar olduğu gibi bundan böyle de yerine
getirmeye devam edeceğini ifade etti.
Dünya Tüketiciler Gününün de içinde bulunduğu
haftanın, Tüketiciyi Koruma Haftası olarak kutlandığına işaret eden Ticaret İl Müdürü
Ahmet Uçar, tüketicinin yasalarla korunma olayına ilk defa Osmanlı Devleti’nde
rastlanıldığını belirtti.
Uçar, Dünya Tüketici Hakları
Günü’nün tarihine ilişkin şu ifadelere yer verdi: “15 Mart’ın Dünya Tüketici
Hakları Günü olarak anılması; 1962
yılında dönemin ABD Başkanı John Fitzgerald Kennedy’nin Temsilciler Meclisi’nde
yaptığı konuşmada ilk kez Tüketici Hakları diye bir kavramdan söz etmesi
sonrasında oluştu. 1985 yılında Birleşmiş Milletler, bu konuşmanın yapıldığı
tarih olan 15 Mart’ı Dünya Tüketici Hakları günü ilan etti. Ve 9 Nisan
1985 tarihinde, Türkiye’nin de taraf olduğu Evrensel Tüketici Hakları
Bildirgesi; temel gereksinimlerin giderilmesi hakkı, sağlık ve güvenlik hakkı,
bilgi edinme hakkı, temsil edilme, sesini duyurma ve örgütlenme hakkı, eğitim
hakkı, seçme hakkı, tazmin edilme hakkı ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı ‘Tüketicinin Korunmasına İlişkin Temel
Esaslar“ başlığı altında kabul edildi. Her ne kadar 1985 yılında
Birleşmiş Milletler kararı ile tüketici hakları koruma altına alınmış olsa
da; 1502 yılında
“Bursa Talimnamesi” ile Osmanlı coğrafyasında başladığı bilinmektedir. Bu talimname aynı zamanda ilk belediye kanunu olup malların,
kalite standartlarının altına düşürülmemesi, ucuz ve hijyen şartlarına uygun
olarak tüketiciye ulaştırılması ve esnaf kontrolü gibi pek çok konuda müşteri
memnuniyeti gibi konuları içermekteydi.”
Anayasamızın 172. maddesinde yer alan “Devlet,
tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirler alır, tüketicilerin kendilerini
koruyucu girişimlerini teşvik eder” hükmünü paylaşan Ticaret İl Müdürü Uçar,
şunları kaydetti: “Tüketicinin korunması konusu bu hükümle devlet güvencesi
altına alınmıştır. Tüketici hakları konusu; 08.03.1995 tarih ve 22221 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un,
08.09.1995 tarihinde yürürlüğe girmesinden sonra yurt genelinde önemli bir
hareket kazanmıştır. Bu Kanun ile tüketicilerin hakları, yasal düzenleme
çerçevesinde, çağdaş anlamda yeni boyutlara ulaşmıştır. Tüketici yasasının
uygulanmasında, yasanın eksik ve aksayan yönlerinin günün koşullarına uygun
hale getirilmesi amacıyla yapılan çalışmalar sonucunda 28.11.2013 tarih ve
28835 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanun” yürürlüğe girmiştir. Bu yasa ile tüketiciler; Kapıdan Satışlar,
Taksitli Satışlar, Kampanyalı Satışlar, Garanti Belgesi, Türkçe Tanıtma
Kullanma Kılavuzu, Satış Sonrası Hizmetler, Ayıplı Mal ve Hizmetler, Devre
Tatil, Paket Tur, Sözleşmelerdeki Haksız Şartlar, Tüketici Kredisi, Kredi
Kartları, Süreli Yayınlar, Mesafeli Sözleşmeler, Abonelik Sözleşmeleri, Yanıltıcı
ve Aldatıcı Reklamlar vb. gibi pek çok konuda yasalar ile satıcı ve
sağlayıcılar karşısında haklarını arama ve elde etme imkânına kavuşmuşlardır.”
Tüketiciyi Koruma Haftası içerisinde, tüketicilere, yasaların kendilerine
tanıdığı hakları kullanmaktan çekinmemeleri noktasında uyaran Uçar, “Hak aradıkça
haksızlıkların azalacağı noktasında bilgilendirme etkinlikleri
düzenlenmektedir. Sağlıklı ekonominin baş aktörünün bilinçli tüketiciler olduğu
sıklıkla vurgulanmakta Tüketici hakları ile ilgili paneller, seminerler radyo
ve televizyon programları düzenlenmekte ve Tüketici haklarına saygı duyan ve
koruyan kurum, kuruluş ve kişilere ödüller verilmektedir. Ayrıca dünyada
tüketici haklarındaki mevcut durum değerlendirilerek, tüketici haklarının
nasıl ve ne şekilde geliştirileceği görüşülmektedir. Böylece tüketicinin her
türlü menfaatini ön planda tutmayı ilke edinmiş olan Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı ve Teşkilatları, tüketicileri yasa ile sahip olduğu tüm hakları
konusunda bilgilendirme, eğitme, tanıtma ve koruma alanındaki öncülük görevini
bugüne kadar olduğu gibi bundan böyle de yerine getirmeye devam edecektir”
ifadelerini kullandı.
Bakanlığın tüketicinin bilinçlendirilmesi noktasında farklı faaliyetler
yürüttüğünü dile getiren Uçar, şu bilgileri verdi: “6502 Sayılı yasanın 59.
Maddesi gereği; Tüketicinin bilinçlendirilmesi konusunda, ülke genelinde yayın
yapan radyo ve televizyon kuruluşları 08.00-22.00 saatleri arasında, ayda on
beş dakikadan az olmamak üzere tüketicinin bilinçlendirilmesi amacıyla yayınlar
yapmak zorundadır. Yapılan yayınların tarih, saat, süre ve içerik bilgileri
liste hâlinde her ay düzenli olarak Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna
bildirilir. Bu kapsamda Müdürlüğümüzce; Bakanlığımız tarafından Tüketici
Akademisi adı altında hazırlanan 25 adet kısa film, yerel Radyo, Televizyon ve
İl Milli Eğitim Müdürlüğüne Yayınlanması amacıyla gönderilmiştir.”
Tüketicilere hizmet veren bir online eğitim platformu olan Tüketici
Akademisi’ne değinen Kahramanmaraş Ticaret İl Müdürü Ahmet Uçar, “Web sitesinde
bulunan videolar, uygulamalar ve testlerde yer alan içerik kanalıyla
tüketicilerin bilgi ve bilinç düzeylerinin artırılması temel amaçtır. Platform,
özellikle haklar ve başvuru mekanizmaları konusunda tüketicilerin temel ve
gelişmiş ihtiyaçlarını gidermek üzere kurulmuştur” diye konuştu. Tüketici
bilincini geliştirmek ve bu yönde hak arama alışkanlıklarını yaygınlaştırmak,
tüketici haklarına saygılı kişi, kurum ve kuruluşları teşvik etmek, tüketicinin
korunması ve bilinçlendirilmesi ile ilgili bilimsel çalışmaları özendirmek
amacıyla her yıl 6 dalda tüketici ödülleri verildiğini bildiren Uçar, şöyle
konuştu: “Tüketiciler her konuda Alo 175
ücretsiz Tüketici Danışma hattından bilgi alabilirler. Satın alınan mal hatalı
veya arızalı ise veya başka bir sorun ve bilgiye ihtiyaç duyulduğunda
tüketiciler bulunduğu yerden Alo 175 ücretsiz hattını arayarak sağlıklı bilgi
alabilir ve 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun`una göre hareket
etmeleri konusunda yönlendirilirler. Alo 175 Tüketici Danışma Hattı satın
aldığınız ürün ve hizmetlere yönelik şikâyetlerinizi bildirebileceğiniz,
sorunlarınıza çözüm arayabileceğiniz bir danışma hattıdır.” (HABER-FOTO: KENAN ONARAN)
YORUMLAR