Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Fakültesi Ebelik Bölümünden yapılan açıklama da;
“Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Menopoz
Topluluğu (IMS) tüm dünyadaki kadınların menopoz ve menopoz ile ilgili sağlık
sorunları açısından bilinçlendirilmesi amacıyla 18 Ekim’i Dünya Menopoz Günü
olarak kabul etmiştir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, 2030 yılına kadar 50 yaş ve
üzerindeki kadınların sayısı 1,2 milyarı bulacak ve bu kadınların neredeyse
tamamı hayatının geri kalanını menopoz ile birlikte yaşayacaktır. Uluslararası
Menopoz Topluluğu 45-60 yaş arası yaklaşık 4 buçuk milyona yakın kadının
menopoz döneminde olduğunu belirtmektedir. Uluslararası Menopoz Topluluğu’nun
2020 Dünya Menopoz Günü teması ‘Prematüre Yumurtalık Yetmezliği’ olarak
belirlenmiştir. Prematüre yumurtalık
yetmezliği ise, 40 yaşından önce doğal yumurtalık fonksiyonunun durması
anlamına gelmekte olup, Uluslararası Menopoz Topluluğu her 100 kadından
yaklaşık birinin kendiliğinden Prematür Yumurtalık Yetmezliğine 40 yaşından
önce gireceğine dikkatleri çekmektedir.
Menopoz bilinen
tanımı ile kadında yumurtlama fonksiyonlarının sonlanması sonucu adet
kanamalarının durmasıdır. Bu durum kadın hayatının evrelerinden biri olup doğal
bir süreçtir. Kırk yaşından önce menopoza girmek ‘erken menopoz’ olarak tanımlanır.
Menopoza giriş birdenbire olmaz, yıllar içinde gelişen bir sürecin sonucudur.
40’lı yaşlardan itibaren önce yumurtlamanın azalmasına bağlı olarak düzensiz
adet kanamaları, ateş basmaları, terleme ve psikolojik değişiklikler ortaya
çıkmaya başlar. Zamanla yakınmalar artar ve adet tamamen kesilir. Bir yıl adet
kanamasının olmaması menopoz tanısı konulması için yeterlidir. Menopoza girme
yaşı ülkeden ülkeye farklılık göstermekle birlikte Dünyada menopoza girme yaşı
ortalama 50-52 civarındadır. Türk Jinekoloji ve Obstetri Derneği ülkemizde
menopoza girme yaşının 47-49 arasında olduğunu belirtmektedir.
Menopoz döneminde azalmış östrojen üretimi çok çeşitli
sistemik yan etkilere neden olabilmekte, erken dönemde; vazomotor (sıcak
basması, terleme, baş ağrısı, baş dönmesi, çarpıntı hissi, mide bulantısı),
psikolojik (anksiyete, irritabilite, depresyon, iştahsızlık, uykusuzluk,
unutkanlık) ve atrofik (vajinal kuruluk, dispepsi, üretralsendrom, ciltte
kuruluk, tırnaklarda kırılma) değişiklikleri, geç dönemde ise kardiyovasküler
hastalıklar ve kas ve iskelet sistemi hastalıklarının görülme oranlarında artış
görülmektedir. Ülkemizde ve yurtdışında menopozal dönem ve yaşam kalitesi
üzerinde yapılan çalışmalar incelendiğinde menopozal belirtilerin kadınların yaşam
kalitelerini olumsuz etkilediği ayrıca kadınların yaşam kalitesini artırmak
için etkili müdahale programları geliştirmenin gerekliliği belirtilmiştir.
Amerikan Jinekoloji ve Obstetri Birliği (ACOG) 2014 yılı
bülteninde menopoz şikâyetlerinin yönetimi ile ilgili olarak östrojen ve
östrojenle birlikte progesteron kullanımının semptomlar üzerinde etkili bir
yöntem olduğunu belirtmiştir. Aynı şekilde menopoz şikâyetlerinin yönetimi için
düşük ortam sıcaklığı, uygun giyinme, soğuk içecekler tüketme gibi uygulamalar
önerilmekte, hormon replasman tedavisi kullanımının bireyselleştirilerek ve
risk/yarar dengesi gözetilerek kullanımı önerilmektedir. Literatürde yapılan
bilimsel çalışmalarda farklı sonuçlar elde edilmekle birlikte egzersiz ile
menopoz yakınmaların (vazomotor) genel olarak azaldığı bildirilmiştir. Ayrıca E
vitamini kullanımının, akupunktur, yoga, refleksoloji, aromaterapi, bilişsel
davranış terapisi, motivasyonel görüşme gibi uygulamaların yakınmalar üzerinde
etkili olduğu ve yaşam kalitesini arttırdığı çalışmalarda belirtilmektedir.
ACOG sağlıklı bir yaşam tarzı (beslenme, egzersiz, rutin
sağlık kontrolü) benimsemenin menopozdan sonraki yılları da en iyi şekilde
geçirmek için yardımcı olacağını vurgulamaktadır.
Covid-19 pandemisi ve menopozal döneme ilişkin sınırlı
sayıda çalışma olmakla birlikte yapılan bir araştırma sonucuna göre Covid-19
salgını sürecinde menopozal yakınmaların yönetimi için kadınların yüz yüze
görüşmeler yerine teletıp görüşmelerini tercih etmelerini önermektedir.”
YORUMLAR