Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Ziraat
Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cuma Akbay’ın
moderatörlüğünü yaptığı ve konuşmacı olarak; Beyaz Et Sanayicileri ve
Damızlıkçıları Birliği (BESD-BİR) Genel Sekreteri Prof. Dr. Ahmet Ergün,
Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim
Afyon, Kahramanmaraş Sur Tavukçuluk’tan Cengiz Köfte, Akdeniz Üniversitesi
Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan
Özçatalbaş, Başkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Güray Küçükkocaoğlu,
AC Danışmanlık’tan Cemal Şenyılmaz ve KSÜ Ziraat Fakültesi Dr. Öğretim Üyeleri;
Yeşim Aytop, Beyhan Yeter ve Hasan Burak Ağır’ın katıldıkları “Kanatlı Sektörü
Değerlendirme Toplantısı” çevirim içi olarak gerçekleştirildi.
Bu toplantının Türkiye kanatlı sektöründeki potansiyeli
ortaya çıkarmaya yönelik önemli bir toplantı olduğunu belirten Prof. Dr. Cuma
Akbay, kanatlılar sektörünün en üst düzey yöneticileri, kamu, özel sektör ve
akademiden önemli isimler ile sektörün tüm paydaşlarının bir araya geldiği bu
çalışmanın faydalı olması temennisinde bulundu.
Avrupa Birliği uyum sürecinde Türk tarımına verilen
desteklere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Orhan Özçatalbaş ise
“IPARD projelerinin kırdan kente göçü önlemek gibi bir rolü bulunmaktadır.
IPARD I 2007-2013 yıllarını, IPARD II 2014-2020 yıllarını kapsarken, IPARD III
ise 2021-2027 yıllarını kapsayacaktır. Dolayısıyla bu toplantılardaki veriler
Türkiye’nin kanatlı sektöründeki potansiyelini ortaya çıkarmaya; daha güçlü
şekilde işlemeye, kullanmaya ve katma değer üreten bir sektör haline
dönüştürmeye de katkı sağlayacaktır.” dedi.
BESD-BİR Genel Sekreteri Prof. Dr. Ahmet Ergün de, beyaz
et sektörü ve IPARD desteklerinin sektöre etkilerine ilişkin bilgiler verdi.
Beyaz et sektörünün son 20 yıl içerisinde %8-10’luk artış
gösterdiğine dikkat çeken Ergün, “Türkiye’de kişi başı beyaz et tüketimi 22-23
kg’a kadar ulaşmıştır. Toplam kişi başı et tüketimimizin 35-36 kg civarında
olduğunu düşündüğümüzde bunun 2/3’sini beyaz et olarak biz karşılıyoruz.” dedi.
İhracat ve üretimin genel durumuna ilişkin
değerlendirmelerde bulunan Ergün, IPARD III kapsamında mevcut kümeslerin
kapasitesinin artırılması ve kesimhanelerin yeniden modernizasyonu gibi
konularda destek beklediklerini ifade etti.
YUM-BİR Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Afyon da
yumurtacılık sektörünün genel durumu hakkında bilgiler verdi.
“Bizim sektörümüz, köyden kente göçü önlemek ve insanları
kırsalda tutabilmek adına çok cazip ve müsait bir sektördür. Bu amaçlar
doğrultusunda devletimiz IPARD, kırsal kalkınma ya da ajanslar aracılığıyla
sektörü destekleyerek sektörün önünü açmaya çalışıyor.” diyen Afyon, “Bizler
devletimizden kapasite artışı ve yeni yatırım adına destek vermemesini rica
ediyoruz. Yeni yatırım ve kapasite
artışı yönünden bir destek istemiyoruz ama bu desteklerin maliyet düşürücü
şekilde olmasını talep ediyoruz.” diye konuştu.
Yumurtacılık sektörünün kurtuluşunun likit (sıvı)
yumurta, yumurta tozu ve ileri işlenmiş ürünlerde olduğunu belirten İbrahim
Afyon, “Beyaz et üretiminde birçok ürüne katma değer sağlıyoruz. Ancak
senelerdir bizler, en basitinden bir haşlanmış yumurtayı bile ambalajlayıp
piyasaya süremiyoruz. Biz bu projelerle sektörü derleyip toparlayabiliriz.
Ancak sektörün bu tarz yatırımları yapacak mecali yok.” dedi
Kahramanmaraş Sur Tavukçuluk işletmesinden Cengiz Köfte
ise beyaz et fiyatının yıllardır enflasyon oranında artmaması, ihracat
kapılarının kapanması ve yurtiçi tüketiminin düşük olmasının sektörü zora
soktuğunu dile getirdi.
Üretici birlikleri ve Bakanlığın beyaz et tüketiminin
artırılmasına yönelik faaliyetlerde bulunulmasını talep eden Cengiz Köfte, “Her
ne kadar yurtdışı ihracat kanalları önemli olsa da yurtiçi tüketimin daha çok
önemli olduğunu düşünüyorum. Pandemiden dolayı bizim satışlarımız yüzde 30-40
düşmüş durumda. Dolayısıyla yurtdışı kanalları zaten daralmış pozisyondayken
yurtiçindeki üzerindeki ‘mecbur kalınmadıkça yenmez’ gibi negatif olan algının
değiştirilmesi gerekir.” şeklinde konuştu.
KSÜ Ziraat Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Beyhan Yeter ise
Türkiye’de tarımın medarı iftiharı bir sektör olan yumurta ve et tavukçuluğunun
başka alanlara da örnek teşkil ettiğini belirtti.
“İlerleme olan sektörleri tutmadan ilerletmek lazım.”
diyen Yeter, “Dünyada yaşanan salgın sebebi ile protein daralması yaşanacak ve
önümüzdeki yıllarda ülkeler gıdayı birbirine satmaz duruma gelecektir. Bakanlık
tarafından insanların beyaz et tüketimlerini arttırmaya yönelik kamu
spotlarının hazırlanması lazım.” ifadelerini kullandı.
YORUMLAR