Kronik Venöz Yemezlik, halk arasında varis adıyla
biliniyor. Bacaktaki toplardamarlarda çeşitli nedenlerle gelişen akım
bozuklukları ve yapısal bozukluklarla seyreden bir hastalıktır. Erken dönemde
bacakta dolgunluk, ağrı, kaşıntı, huzursuzluk hissi gibi bulguları olan bu
hastalığın ilerleyen dönemlerinde cilt değişiklikleri, ciltte kararma, cilt
yapısında bozulma ve çok küçük travmalarla veya kendiliğinden yaralar açılması,
yani venöz ülseri oluşması şeklinde bulguları mevcut.
Mevsim geçişlerinin yaşanmaya başladığı bu dönemlerde
etkisini iyice hissettiren varis hastalığı, kadın-erkek herkeste olabiliyor ve
hastalığın oluşumunda çeşitli faktörler bulunuyor. Acıbadem Fulya Hastanesi
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk varis oluşumunda 5 önemli
faktörü şöyle sıralıyor:
Varis ciddi bir
toplardamar hastalığıdır.
Toplum arasında daha çok estetik bir sorun olarak bilinen
varislerde ilk belirtiler, çoğu zaman bacaklarda büyük, ciltten kabarık veya
kılcal boyutlu örümcek ağı tarzında damar belirginleşmeleri olmaktadır. Ancak
varis hastalığı bacaklardaki toplardamarlarda meydana gelen akım ve yapı
bozuklukları ile karakterize bir hastalıktır. Başlangıç döneminde sadece
estetik sorunlar ile seyredebilirken son safhalarda bacakta yara oluşumuna dek
ilerleyebilecek ciddi tablolara neden olabilmektedir.
Varis hastalığı
kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmektedir.
Varis oluşumuna pek çok faktör neden olabilmektedir.
Kadın olmak da varis riskini arttıran faktörlerden biridir. Bunun birden fazla
nedeni mevcuttur. Kadınlık hormonu olarak bilinen östrojenin, vücuttaki düz
kaslar üzerindeki gevşetici etkisi bunlardan ilkidir. Toplardamar duvarında
bulunan düz kasların, bu etki ile gevşemesi kronik dönemde damarlarda yapı ve
akım bozukluklarına sebep olmaktadır. Gebelikler, kadınlar için varis hastalığı
açısından riski arttıran bir diğer faktördür. Gebelik döneminde değişen hormon
dengelerinin yanı sıra karın içinde büyüyen rahim ve bebeğin, bacaklar üzerinde
yaratacağı olumsuz etki varis oluşumunu ve gelişimini arttırır.
Topuklu ve düz
ayakkabılar varis riskini artırır.
Uzun süre ile topuklu veya tamamen düz ayakkabılar
giymenin, varis riskini artırdığı bir gerçektir. Bacak kaslarının kasılıp
gevşemesi, toplardamarlar içindeki kan akımını hızlandıran faktörlerden
biridir.Çok düz ve topuklu ayakkabı giyenler, yürüme sırasında bacak arka grup
kaslarını yeteri kadar kasıp gevşetemezler ve bu nedenle kasların
toplardamarlar üzerindeki olumlu etkileri ortadan kalkmış olur.
Varis oluşumundaki
en önemli etken genetik faktörlerdir.
Günlük hayat sırasındaki pek çok faktör varis oluşumunu
kolaylaştırsa da hastalığın oluşması için en önemli risk genetik faktörler ve
ailesel özelliklerdir. Özellikle ebeveynlerde varis varlığı, kişi açısından çok
önemlidir. Anne veya babadan birinde varis varlığı riski %50 oranında
arttırırken ebeveynlerden her ikisinde de varis hastalığı olanlarda risk %70’e
kadar yükselmektedir.
Hareketsizlik ve
şişmanlık, varisin en önemli dostlarındandır.
Bacaklardaki kasların kasılıp gevşemesi, toplardamar
akımının sağlanmasındaki en önemli yardımcı faktörlerdendir. Yerçekimi ise
toplardamarlarda genişleme ve yetersizliğin en önemli nedenlerindendir. Bu
nedenle hareketsiz kişilerde varis gelişimi ihtimali yükselmektedir. Günlük
düzenli spor ve gün içinde sürekli hareket etmek, riski azaltmak için yeterli
olacaktır. Bunun dışında şişmanlık da varisin en önemli nedenleri arasında yer
almaktadır. Hem karın içinde artan yağın yarattığı olumsuz etkiler hem de
şişmanlık sonucu gelişen hareketsizlik varisin gelişimini kolaylaştırmaktadır.
YORUMLAR