Farklı tarihlerde fakat aynı günlerde meydana gelen İngiltere ve Sovyet Rusya’ da yaşanan iki olay sonuçları itibarıyla ilginç gelişmelerin başlangıcını oluşturmaktadır.
Bir adam 5 Kasım 1605 tarihinde İngiliz Parlamento binasını havaya uçurmaya çalıştı. ‘Barut komplosu’ olarak bilinen olay amacına ulaşamadan engellense de ‘5 Kasım’ tarihe geçti ve anarşi hareketlerinin öncülerinden oldu…
Guy Fawkes… İngiliz tarihinin en büyük vatan haini…36 yaşında idam edildi. Çünkü sistemin karşısındaydı. Çünkü aristokrasinin ve burjuvazinin çürümüşlüğünden ve halkı umursamamasından rahatsızdı. Robert Catesby, Thomas Winter ve diğer komplocularla birlikte Kral I. James’e ve tüm aristokrasiye karşı büyük bir plan yaptılar. ‘Barut komplosu’ olarak bilinen olay çok şeyi değiştirdi.
Robert Catesby ve Guy Fawkes’un öncülüğünü yaptığı on iki kişilik grup, her sene tekrarlanan Aritokrasi zirvesinin olduğu gün parlamento binasını havaya uçurma planı yapıyor. Böylece devlet adamlarının ortadan kaldırılması ve bir halk ayaklanması sonucu baskıcı yönetim devrilecek — aslında bomba patladığı anda bitecek — ve yönetim halkın eline geçecektir.
Ama ne var ki eylemcilerden bir tanesi sarayda çalışan yakınına durumu haber veriyor ve kraliyet tarafından eylem planı öğreniliyor. 5 Kasım günü Guy Fawkes eylemi gerçekleştirmeye giderken yakalanıyor ve sonuç olarak eylem hiçbir zaman gerçekleştirilemiyor. Guy Fawkes ve arkadaşlarıysa asılarak idam ediliyor.
İngilizler açısından da bu korkunç girişimin önlenmesi her yıl 5 Kasım’da coşkuyla kutlanır. Etkinliğin ismi ise “Guy Fawkes Gecesi” olarak kalmıştır. Bu gecede havai fişekler, barut dolu fıçılar patlatılır. Guy Fawkes — V — maskesi giyen çocuklar sokaklarda dolaşıp, “Guy için bir kuruş lütfen” diyerek dilenirler. Daha da ötesi Guy Fawkes maskesi giymiş kuklalar yakılır. Bu kutlama Birleşik Krallık ve krallığa bağlı tüm eyaletlerde yapılır ve kutlamanın en coşkulu geçtiği gece olan 5 Kasım dâhil bir hafta boyunca sürer. Böyle bir kutlamanın nedeniyse elbette Guy Fawkes’u kötü ve ezik bir tipleme olarak hafızalara kazımaktır. Çünkü İngiliz kraliyeti de biliyordu ki Guy Fawkes’un hikâyesi asla gizlenemeyecek ve bir gün ondan etkilenen birileri olacaktı. Ama her yeni doğan nesil Guy Fawkes’u alçak olarak tanırsa bunun önüne geçilebilirdi. Önyargıları yıkmak neredeyse imkânsızdır, siz de bilirsiniz.
EKİM DEVRİMİ
Tarihin akışını değiştiren Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nin 105. yılı kutlanıyor. 7 Kasım 1917'de (Julyen takvimine göre 25 Ekim) gerçekleşen devrimin yıldönümü kutlamaları Rusya'da başladı. Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi ya da Rus Devrimi... Adına ne derseniz deyin, 20'nci yüzyılın dünya tarihini etkileyen en önemli olaylarından biri olduğu gerçeğini değiştiremezsiniz. Peki, nedir Rus devrimi?
Şubat 1917'de çarın devrilmesinin ardından iktidara gelen geçici hükümette, ülkeyi burjuvalar yönetiyordu. İnsani ve adil bir çalışma düzeni yoktu. İş kanunu yoktu. Demokratik hak ve talepler karşılanmıyordu. Savaşın, ekonomik krizin, açlık ve sefaletin sürmesi ve tüm bunlara karşı yapılan Protesto eylemlerinde, sürekli sosyalist devrim çağrısı yapılıyordu. Kadınların çoğunlukta olduğu bu protesto eylemlerinde "Ekmek ve adalet istiyoruz!" deniliyordu.
Ekim devrimi sonrası; Bankalar kamulaştırıldı. Fabrikaların denetimi Sovyetlere geçti. Banka hesapları hazineye aktarıldı. Kiliselerin mal varlıkları (banka hesapları da dâhil) hazineye aktarıldı. Asgari ücrete zam yapıldı ve günlük çalışma süresi 8 saate indirildi. Çarlık hükümetinin bütün dış borçları reddedildi. Ülkenin tüm doğal kaynakları millileştirildi. İdam cezası kaldırıldı. Kilisenin devlet üzerindeki otoritesi
kaldırılarak laik bir sistem getirildi. Din ve inanç özgürlüğü getirildi ve dini propaganda yasaklandı. Kadınlara seçme-seçilme hakkı verildi. Medeni kanun kabul edilerek, medeni nikâh ve boşanma hakkı yasallaştı.
Soyluluk unvanları kaldırıldı ve herkes yasalar önünde eşit kabul edildi. Çalışanlara, çocuklara ve çalışamayacak durumda olan yaşlı ve hastalara sosyal güvence sağlandı. Eğitim ücretsiz ve mecburi hale getirildi. Laik bir eğitim sistemi getirilerek kilise-eğitim ilişkisi yasaklandı. Çocuk işçi çalıştırılması yasaklandı. Ülkemiz de dâhil 20.yy. da yeni kurulan devletler ekim devriminin sonuçlarından etkilendi.
YORUMLAR