Sağlıklı bedensel gelişimlerini sürdüren çocukların zeka
gelişimleri de beraberinde geliyor. Ancak anne babalar olarak “daha zeki
çocuklarımız olsun” dürtüsüyle bu yönde çaba göstermekten de kendimizi
alamıyoruz. Araştırmalar, aslında bunun için ekstra bir çaba sarf etmeye de gerek
olmadığını gösteriyor. Kullanabileceğimiz en önemli araç sevgimiz ve
vereceğimiz güven...Onlarla konuşmak, oyun oynamak, şarkı söylemek gibi
karşılıklı etkileşim kurmak, çocuklarımızın zeka gelişimi için en önemli katkı
oluyor. Bunun yanı sırası hamilelikten itibaren alacağımız önlemler ve doğru
alışkanlıklar konusunda Acıbadem Ankara Hastanesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Reyhan Erol,şu
önerilerde bulunuyor...
Hamilelikte dengeli beslenin
Beynimizde milyonlarca nöron bulunuyor ve zeka gelişimi
bu nöronlar arasında yapılan bağlantıların yani sinapsların artması olarak
tanımlanıyor. Bu gelişim hamilelik döneminden itibaren başlıyor. Dolayısıyla
anne adayının sağlığı bebeğin beyin gelişimini de direkt olarak etkiliyor. Bu
nedenle öncelikle düzenli sağlık kontrollerinin ihmal etmeyin ve sağlıklı
beslenmeye önem verin. Folik asit ve omega eksikliği varsa bunlar takviye edin.
Bebeğin beyin gelişimini negatif yönde etkilediği için hamilelik ve emzirme
boyunca alkol ve sigaradan uzak durun. Sizin salgıladığınız mutluluk hormonunun
bebeğinizi de etkileyeceğini unutmayın. Onunla sohbet edin, birlikte müzik
dinleyin ve mümkün olduğunca stresten uzak durun.
Mutlaka emzirin
Zeka gelişiminde en önemli sermayenin anne sütü olduğunu
söyleyen Dr. Reyhan Erol, bu fırsatı iyi kullanmak gerektiğini belirterek
şunları anlatıyor: “Araştırmalar anne sütünün zeka gelişimi üzerindeki etkisini
gösteriyor. Özellikle okul çağı çocuklarının performansında anne sütü almış
olmak önemli bir fark yaratıyor. Bununla birlikte emzirme anında anneye dokunan
ve göz teması kuran bebeğin beynindeki kan akımı ve sinaps denen nöronlar arası
bağlantılar artıyor. Ayrıca emzirme sürecinde annenin bebeğiyle yumuşak bir ses
tonuyla konuşması, gülmesi, ona dokunması da öğrenme ve hafızayı da barındıran,
genel olarak limbik sistem olarak bilinen yapıyı etkilediği biliniyor.”
Yeterli ve kaliteli uyku
almasını sağlayın
Bebeklikten itibaren çocukluğun her döneminde yeterli ve
kesintisiz uyku, bedensel gelişim kadar beyin gelişimi için de son derece değer
taşıyor. Bu nedenle çocukların kaliteli uyku almalarını sağlamak için gerekli
ortamı oluşturmaya özen gösterin. Ayrıca, tiroit bezinin iyi çalışmaması
durumunda zeka geriliği riski doğduğu için, doğumdan hemen sonra bebekten topuk
kanı alınarak değerlendirme yapılmasını sağlayın.
0-2 yaş arasında televizyon
izlettirmeyin
Beyin gelişiminin yüzde 70-80’ilk bölümü ilk iki yaş
döneminde tamamlanıyor. Dolayısıyla özelikle bu dönem gelişimi olumsuz
etkileyebilecek uyaranlardan uzak durmak önem taşıyor. Zekayı negatif yönde
etkileyen unsurların başında da televizyon geliyor. Bu nedenle hayatın ilk
yıllarında çocukları televizyondan mümkün olduğunca uzak tutun. İki yaşından
sonra da günde en fazla bir saat televizyon izlettirin ve bunu birlikte yapın. Ve
çocuğunuzla izlediği şey hakkında konuşarak, sorular sorun ve cevap vermesini
sağlayarak etkileşiminizi sürdürün.
Dünyayı dokunarak öğrenmesine
izin verin
Çocukların öğrenme süreçlerinde özellikle bir yaşından
sonra eller çok önemli bir araç oluyor. Bu dönemde çocukların dünyayı dokunarak
anlamaya çalıştıklarını hatırlatan Dr. Reyhan Erol, “Çocuklar bu yüzden
ellerine aldıkları her şeyi ağızlarına götürüyor. Ve tüm bu bilgiler beyne
aktarılıyor. Bu nedenle çocuğun güvenliğini tehlikeye atmayacak şekilde, her
şeye dokunmasına izin vermek gerekiyor. Aksi şekilde davranmak ise beyin
gelişimini ters yönde etkileyebiliyor” diyor. Ayrıca bu dönemde çocukları
mümkün olduğunca anlamaya çalışmak ve her şeye ‘hayır’ dememeye de özen
göstermek önem taşıyor.
Sevdiği aktiviteleri yaptırın
Çocuktan gelen uyarılara her zaman kulak vermek gerekiyor. Onun da birey olduğunu ve söz hakkının bulunduğunu unutmayın. Yedi aylık bebeğinizin bile yemeğini kendi başına yeme çabasını desteklemek için eline kaşık vermeniz, hem özgüvenini, hem de zekasını geliştirmeye yardım edecektir. Okul çağındaki çocukları da sevdiği spor aktivitelerine yönlendirerek, arkadaşlarıyla ve evde oyun oynayacak zaman için izin vererek gelişimlerine önemli katkı sağlayabilirsiniz. Bu arada onunla göz teması kuracak ve karşılıklı etkileşim sağlayacak her türlü fırsatı değerlendirin.
YORUMLAR